Phù gai thị có thể là triệu chứng của các bệnh lý nguy hiểm về thị lực hoặc nguy hiểm hơn là bệnh nội thần kinh. Chính vì vậy, bệnh nhân cần đặc biệt lưu ý để phát hiện bệnh sớm và có phương pháp điều trị phù hợp. Bài viết sau Mắt Đông Đô sẽ cung cấp thông tin về căn bệnh này.
Phù gai thị
Gai thị là gì?
Gai thị hay đĩa thị là nơi dây thần kinh thị giác đi vào nhãn cầu. Vị trí của gai thị nằm lệch về phía mũi, tập trung các sợi trục (không có myelin) của 1-1,2 triệu tế bào hạch võng mạc. Gai thị có hình tròn hoặc oval đứng, có đường kính ngang từ 1,7-1,8 mm và đường kính dọc từ 1,85-1,95 mm.


Phù gai thị là hiện tượng gì?
Phù gai thị là hiện tượng phù và mờ đi của rìa đĩa thị do áp lực nội sọ tăng hoặc tình trạng tổn thương chèn ép dây thần kinh thị giác. Đây cũng là dấu hiệu của các bệnh lý nguy hiểm, trong đó có bệnh nội thần kinh.
Tình trạng phù gai thị là kết quả của sự tắc nghẽn dòng chảy bào tương ở sợi trục các dây thần kinh thị giác, gây ra phù sợi trục gai thị. Phù gai thị có mối liên quan mật thiết với rối loạn chức năng thần kinh thị giác như bất thường phản xạ đồng tử hướng tâm – RAPD, suy giảm thị lực, mất thị trường…
Nguyên nhân dẫn đến phù gai thị
Phù gai thị có thể xuất hiện do các nguyên nhân như:
- Nhãn cầu bị tổn thương: Nguyên nhân này rất nhiều người gặp phải, gây hạ nhãn cầu đột ngột. Một số yếu tố tác động khác gây bất thường ở gai thị như nhãn áp tăng, thủng nhãn cầu, viêm tắc trung tâm tĩnh mạch,…
- Vấn đề tại hốc mắt: Bệnh phù gai thị còn có khả năng hình thành do các nguyên nhân tại hốc mắt. Khi đó, các dây thần kinh ở vị trí hốc mắt bị chèn ép, hốc mắt áp xe, u hốc mắt, ảnh hưởng nội tiết khiến mắt lồi,…
- Vấn đề nội sọ: Bệnh nhân có thể mắc phù gai thị do các hiện tượng ở hộp sọ như hẹp cống sylvius, u di căn hốc mắt, u nội sọ, viêm não, dị dạng động mạch và tĩnh mạch, áp xe, tràn dịch não bẩm sinh,…
- Bệnh lý khác: Một số nguyên nhân bệnh lý khác gây phù gai thị như hiện tượng huyết áp cao, bệnh bạch cầu, nhiễm độc thai nghén,…


Dựa trên nguyên nhân và yếu tố gây bệnh phù gai thị, bác sĩ chỉ định phác đồ điều trị tương ứng nhằm kiểm soát bệnh lý và kịp thời ngăn chặn các biến chứng nguy hại.
Triệu chứng phổ biến khi bị phù gai thị
Phù gai thị đa phần xuất hiện ở hai mắt và khiến cho điểm mù rộng ra nhưng không làm giảm thị lực. Biểu hiện bệnh nhân có thể thấy rõ nhất bao gồm song thị, nhìn mờ thoáng qua, đau đầu, buồn nôn và nôn, sưng và xung huyết đĩa thị, giãn tĩnh mạch võng mạc,…
Ở mỗi giai đoạn phù gai thị từ nhẹ đến nặng bệnh nhân sẽ xuất hiện các dấu hiệu như sau:
- Giai đoạn bắt đầu: Các dấu hiệu khó phát hiện như gai thị cương tụ, bờ gai hơi nhô lên, bờ gai ở phí thái dương bị hơi nhòe, tĩnh mạch hơi giãn.
- Giai đoạn phát triển hoàn toàn: Dấu hiệu ngày một rõ ràng hơn, bệnh nhân sẽ có các triệu chứng như đĩa thị lồi lên dạng nấm, mất lõm gai sinh lý, các lớp sợi thần kinh xung quanh gai thị nổi rõ lên dạng tia màu nâu nhạt và nằm trong 1 lớp phù lan tỏa, tĩnh mạch giãn ra,…
- Giai đoạn mãn tính: Ở giai đoạn này phù gai thị đã kéo dài nhiều tháng, xuất huyết và xuất tiết tan dần, tĩnh mạch bớt căng. Tuy nhiên, lúc này các động mạch co nhỏ và thị trường trung tâm bắt đầu giảm, rối loạn sắc giác, khuyết thị trường ngoại biên.
- Giai đoạn teo gai: Gai thị bạc màu, mất bóng và bờ nham nhở, các mạch máu trên gai thị mất và tình trạng võng mạc bị co nhỏ khiến người bệnh bị mất thị trầm trọng, thậm chí mù lòa.
Chính vì vậy, khi thấy có bất cứ dấu hiệu nào của bệnh, người bệnh cần đi thăm khám để được tư vấn về phác đồ điều trị phù hợp càng sớm càng tốt, tránh để lâu mang tâm lý chủ quan để bệnh diễn tiến đến những giai đoạn nặng khó điều trị dứt điểm.


Xem thêm: Cận 10 độ có mổ được không? Tham khảo lời khuyên từ chuyên gia hàng đầu
Biến chứng nguy hiểm của bệnh phù gai thị
Bệnh nhân mắc bệnh phù gai thị nếu không được điều trị sớm sẽ khiến cho thị lực ngày càng bị suy giảm, ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống và công việc. Tình trạng suy giảm thị lực có thể xảy ra ở cả một hoặc cả hai bên mắt và nguy hiểm hơn là teo dây thần kinh thị giác.
Một số trường hợp phù gai thị liên quan đến áp lực nội sọ, u não, áp xe não sẽ có nguy cơ đối diện với biến chứng nặng nề hơn nếu không phát hiện và điều trị kịp thời. Đặc biệt là nguy cơ chèn ép thần kinh, đe dọa tính mạng.
Do đó, khi phát hiện cơ thể có những dấu hiệu bất thường thì người bệnh nên chủ động thăm khám và điều trị theo phác đồ, kết hợp chăm sóc cơ thể phòng ngừa bệnh biến chứng.
Bạn có thể tham khảo thêm: Cận loạn thị có mổ được không? và những điều cần phải chú ý gì khi phẫu thuật mắt
Điều trị phù gai thị như thế nào?
Để điều trị phù gai thị, bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám để xác định chính xác nguyên nhân gây bệnh. Tùy tình trạng sức khỏe của từng bệnh nhân mà phương pháp can thiệp sẽ không hoàn toàn giống nhau..
Nguyên tắc điều trị phù gai thị là khắc phục các rối loạn tuần hoàn, cung cấp dinh dưỡng để ổn định hoạt động hệ thần kinh thị giác, tăng cường chống viêm, kháng khuẩn:
- Chỉ định sử dụng bổ sung bằng các loại thuốc giúp tăng cường tuần hoàn, tránh gây tắc nghẽn, thuốc giãn mạch.
- Sử dụng thuốc chống viêm điều trị phù gai thị trong các trường hợp liên quan đến viêm nhiễm. Các loại thuốc kháng viêm có thể sử dụng dưới dạng đường uống, tiêm hoặc kết hợp vừa uống vừa tiêm.
- Bổ sung dinh dưỡng phục hồi hoạt động hệ thần kinh, đặc biệt là các vitamin như vitamin B1, B6 và B12,…


Đối với những bệnh nhân phù gai thị liên quan đến bệnh lý hộp sọ, viêm nhiễm, nhiễm khuẩn hệ thần kinh thì phác đồ điều trị gồm các biện pháp như:
- Trường hợp phù gai thị do tăng nhãn áp, bác sĩ chỉ định biện pháp giúp kiểm soát huyết áp để bệnh nhân ổn định huyết áp.
- Tiến hành can thiệp ngoại khoa nếu tình trạng phù gai thị có liên quan đến khối u não.
- Chỉ định phác đồ xạ trị với bệnh nhân có tiền sử mắc bệnh bạch cầu nhằm bảo vệ thị lực cho người bệnh.
- Sử dụng thuốc kháng sinh với tình trạng phù gai thị do nhiễm khuẩn. Liều dùng và loại thuốc được kê đơn phù hợp với tình hình sức khỏe của người bệnh.
Bệnh nhân cần tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ, thăm khám sớm để quá trình điều trị đạt hiệu quả điều trị tốt nhất, bảo vệ sức khỏe.
Tham khảo bài viết về chi phí mổ mắt viễn thị bao nhiêu tiền? Và các phương pháp mổ mắt viễn thị an toàn
Xem thêm: Có nên mổ lasik hay không? Phương pháp này có thật sự an toàn
Phòng ngừa phù gai thị hiệu quả
Bệnh phù gai thị gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới thị lực nếu không có biện pháp điều trị và phòng ngừa từ sớm. Do đó, bệnh nhân nên sớm thăm khám nếu nhận thấy cơ thể có triệu chứng bất thường. Đồng thời, chủ động phòng bệnh cũng là khuyến cáo được các chuyên gia đặt ra hàng đầu. Lưu ý như sau:
- Chủ động bảo vệ sức khỏe bằng cách điều chỉnh chế độ dinh dưỡng phù hợp. Bổ sung cho cơ thể các chất dinh dưỡng cần thiết cân đối và đầy đủ. Không ăn quá nhiều các thực phẩm quá mặn, quá ngọt hoặc lạm dụng các thức uống chứa cafein, chất kích thích,…
- Duy trì lối sống khoa học và lành mạnh bằng cách ngủ đủ giấc, luyện tập thể thao, tăng sức đề kháng, sự dẻo dai cho cơ thể,…
- Kiểm soát tốt huyết áp, đường huyết, cân nặng để tránh các nguy cơ gây suy giảm thị giác.


- Ngủ đủ giấc và hạn chế làm việc với máy tính quá thường xuyên mà thay vào đó hãy dành thời gian để mắt được nghỉ ngơi, thư giãn.
- Khi nhận thấy thị lực giảm cần chủ động tới gặp bác sĩ khám mắt, sử dụng mắt kính hoặc có biện pháp can thiệp từ sớm.
Thăm khám định kỳ để tầm soát & phát hiện điều trị sớm bệnh lý phù gai thị
Như đã trình bày ở trên, bệnh phù gai thị nếu không được phát hiện và điều trị ở giai đoạn đầu sẽ gây ra những biến chứng nguy hiểm. Việc thăm khám định kỳ 6 tháng/ lần tại các cơ sở nhãn khoa lớn và uy tín đóng một vai trò vô cùng điều vô cùng quan trọng để giúp phát hiện sớm bệnh lý nhãn khoa, bảo vệ sức khỏe đôi mắt. Trong số các địa chỉ khám mắt uy tín hiện nay, Trung tâm Mắt kỹ thuật cao Bệnh viện Đông Đô đang là nơi được rất nhiều người bệnh tin tưởng lựa chọn để gửi gắm sức khỏe đôi mắt cho cả gia đình.


Sau hơn 1 thập kỷ xây dựng và phát triển, Mắt Đông Đô là địa chỉ “vàng” được nhiều bệnh nhân tin chọn khi gặp các bệnh lý mắt:
- Quy tụ đội ngũ bác sĩ dày dặn kinh nghiệm, tay nghề cao, tận tâm yêu nghề. Các bác sĩ đều từng học tập, tu nghiệp tại nước ngoài, đã và đang công tác tại các bệnh viện lớn.
- Mắt Đông Đô liên tục đầu tư hệ thống thiết bị y tế được nhập khẩu từ các nước trên thế giới hỗ trợ tối đa vào quá trình chẩn đoán và điều trị bệnh lý.
- Song song với chất lượng chuyên môn, trung tâm cũng chú trọng tập trung phát triển chất lượng dịch vụ, để khách hàng được trải nghiệm quá trình thăm khám, điều trị chu đáo, tận tâm theo phương châm “3H” (Hospital – Hotel – Home): bệnh viện quy mô tầm cỡ với hệ thống các phòng thăm khám, lưu trú sang trọng như khách sạn, dịch vụ tiếp đón & chăm sóc tận tậm từ những điều nhỏ nhất như những người trong gia đình.
- Mọi chi phí dịch vụ chăm sóc sức khỏe đều được công khai, minh bạch và được đưa ra phù hợp với mọi đối tượng bệnh nhân dưới sự giám sát và cho phép của Bộ Y tế.
Bệnh phù gai thị là bệnh lý khá phức tạp và để lại nhiều biến chứng nguy hiểm. Chính vì vậy, bệnh nhân nên chủ động thăm khám sớm nếu nhận thấy mắt có dấu hiệu bất thường. Khi cần tư vấn chi tiết hãy liên hệ tới Mắt Đông Đô theo số Hotline 0932 966 565 để được hỗ trợ.
Bài viết cùng chủ đề: Quy trình mổ mắt cận thị và những lầm tưởng khi mổ mắt cận thị